Historie van Heukelum
Ontstaan van de naam 'Heukelum'
In het jaar 996 wordt in een oorkondenboek van het Sticht de naam “Ukele” genoemd, waarmede het gehucht Heukelum zou zijn bedoeld. In 1243 erkent Herbaren van der Leede, ridder, de goederen Heukelum van het domkapittel van Utrecht in erfpacht te hebben ontvangen. Heukelum is dus al zeer oud.
De hervorming van Heukelum
In Asperen heeft een beeldenstorm plaatsgevonden. Niet bekend is, hoe de Hervorming in Heukelum is verlopen. Wel was er in 1574/75 een predikant gevestigd, Petrus van Os. De kerk moet toen dus definitief ter beschikking van de Hervormden hebben gestaan. Toch gingen na de Hervorming de bedevaarten gewoon door. Uit het hele land stroomde het volk met Pinksteren naar Heukelum, waar een grote processie werd gehouden, gevolgd door een kermis. Tot in 1655 komen deze bedevaarten voor en klagen de predikanten steen en been over de “Papisterie van de bedevaarten”. Na 1700 verdwijnen de processies. De kermis hield echter stand tot begin der zeventiger jaren.
Verdere ontwikkelingen
Nadat de Nieuwe Zuider Lingedijk was gelegd werd deze in 18920 aangewezen als de grens tussen Gelderland en Zuid-Holland. Dit had tot gevolg, dat Heukelum 2/3 deel van haar grondgebied kwijt raakte aan Vuren. Dit is de stad, maar ook Asperen en Spijk, toen nog een zelfstandig dorp, die ook grote stukken grond moesten afstaan aan Vuren, duur te staan gekomen. Vele pogingen werden ondernomen om vergoeding te krijgen van de door de gemeenten geleden schade, wegens het gemis van opcenten op de grondbelasting van de teloor gegane gronden. Van hogerhand heeft men als antwoord steeds getracht tot samenvoeging van gemeenten te komen. Aanvankelijk wilde men Kedichem en Spijk samenvoegen. Ook is gesproken over samenvoeging van Asperen en Heukelum en een combinatie met Spijk is ook nog aan de orde geweest. In de dorpen wilde men echter niets van samenvoegingen weten, uitgezonderd dan Spijk, dat er zeer slecht voor stond. Als men de huidige pogingen van het Rijk ziet om tot samenvoeging va verschillende gemeenten te komen, kan men vaststellen, dat er niets nieuws onder de zon is. In 1828 viel het besluit tot samenvoeging van Heukelum en Spijk, maar eerst in 1855 kwam deze tot stand, toen Heukelum vermeerderd werd met 418 inwoners van het zwaar armlastige Spijk.
